Osiadanie domów
Każdy nowy budynek osiada. Jest to zjawisko naturalne – pod wpływem jego ciężaru zagęszcza się grunt pod fundamentami. Zjawisko to zachodzi także dlatego, że w trakcie wykonywania wykopów fundamentowych następuje odprężenie gruntu w poziomie jego posadowienia. Wielkość osiadania domu zależy od rodzaju gruntu i jego stanu (na przykład stopnia zagęszczenia) oraz od wielkości, kształtu i ciężaru budynku. Natomiast czas trwania tego zjawiska zależy przede wszystkim od rodzaju gruntu:
SYPKIE (piaski) – odkształcają się nie dłużej niż kilka miesięcy po wybudowaniu domu;
SPOISTE (gliny, iły) – odkształcają się wyraźnie przez pierwsze pięć lat, ale dalsze osiadanie może trwać nawet kilka dziesięcioleci;
RÓWNOMIERNE osiadanie budynku, jeśli tylko nie jest zbyt duże (nie przekracza kilku centymetrów), nie ma dla jego bezpieczeństwa i trwałości praktycznie żadnego znaczenia. Groźne dla domu jest dopiero osiadanie nierównomierne, które powoduje powstawanie zarysowań lub pęknięć na ścianach, stropach i fundamentach.
NIERÓWNOMIERNE osiadanie zagraża głównie domom budowanym w nierozpoznanych warunkach gruntowo-wodnych, a także takim, których fundamenty źle zaprojektowano lub wykonano. Bardzo częstą przyczyną uszkodzeń domów jest zbyt płytkie ich posadowienie, zwłaszcza w strefie przemarzania gruntów wysadzinowych (gliny, iły), które zamarzając zimą, zwiększają swoją objętość. Na wiosnę grunt taki szybciej rozmarza od strony południowej i wtedy może dojść do przełamania niewłaściwie posadowionego domu.
Płyta Fundamentowa
To rodzaj fundamentu, na jakim posadawia się i domy. Płytę wykonuje się pod całym domem jako żelbetową. Ma ona dużą nośność – obciążenie rozkładane jest na znacznie większą powierzchnię niż przy tradycyjnych ławach fundamentowych. Zapobiega to osiadaniu domów i ogranicza odkształcenia fundamentu oraz eliminuje pękanie ścian i niszczenie konstrukcji. Głównym zadaniem płyty jest przenoszenie obciążeń; dodatkowo może być ona – ale nie musi! – wyposażona w różnego rodzaju systemy grzewcze, wykorzystujące jako nośnik ciepłą wodę albo powietrze. Cała instalacja może być ułożona w płycie, jak i na niej – w dodatkowej warstwie przewodzącej.
Płyta fundamentowa może być wykonana niemal w każdych warunkach, zarówno na gruntach o dobrej, jak i słabej nośności, wysadzinowych, jak i podmokłych oraz na terenach szkód górniczych. Zastosowanie takiego rozwiązania jest najbardziej ekonomiczne, gdy na działce są trudne warunki gruntowo-wodne. Jedynymi gruntami, na jakich nie należy wykonywać płyty, są niektóre grunty organiczne (na przykład torfy i namuły), które nie są w stanie przenieść nawet małego obciążenia. Dotyczy to również terenów górskich ze dużym spadkiem terenu.
