Bogactwo składników surowców miodowych w znaczący sposób wpływa na skład ilościowy i jakościowy miodów. Węglowodany stanowią 95-98% suchej masy miodu, są to cukry proste: głównie glukoza i fruktoza, dwucukry: sacharoza, maltoza, izomaltoza, trehaloza, trójcukry: melecytoza, rafinoza, erloza, maltorioza, jak i bardziej złożone – dekstryny miodowe. Inne cukry występują w mniejszych ilościach, ale ich ilość i rodzaj stanowi jedno z kryteriów oceny naturalności miodów.
Ta niewielka procentowo niecukrowa część suchej masy miodu składa się z bardzo wartościowych z punktu widzenia apiterapii i zdrowego żywienia substancji: enzymów – inwertazy, maltazy, amylaz, oksydazy glukozowej, lizozymu, katalazy, fosfataz, niektórych neurohormonów, wolnych aminokwasów – głównie proliny, ale też alaniny, kwasu asparaginowego, kwasu glutaminowego. Obecność kwasów organicznych: bursztynowego, jabłkowego, mrówkowego, octowego, mlekowego, cytrynowego, glukonowego i innych różnicuje też słodki smak miodów odmianowych. Bardzo cennymi składnikami są sole mineralne potasu, magnezu, wapnia, żelaza, sodu, fosforu, kobaltu, manganu, miedzi i innych. Wyraźnie większą zawartością soli mineralnych charakteryzują się miody nektarowe ciemne i miody spadziowe.
Za barwę miodu odpowiadają karetonoidy, flawony i antocyjany. Zapach miodu determinuje obecność około 80 związków aromatycznych. Najwięcej jest ich oczywiście w miodach świeżych. Miód nie jest jednak dobrym źródłem witamin, bo jest ich niewiele.
Z procesu powstawania i bogactwa składu naturalnego miodu pszczelego nasuwa się oczywisty wniosek, że „miód sztuczny” nie jest miodem, bo jest produktem czysto przemysłowym. Powstaje przez reakcję cukru buraczanego (sacharozy) z wodą przy udziale enzymów lub kwasów. Produktem tej reakcji jest słodka mieszanina zawierająca glukozę i fruktozę, wzbogacana często barwnikami i aromatami w celu nadania cech organoleptycznych podobnych przynajmniej częściowo do miodu.
W świetle definicji miodu namiastką są również „ziołomiody”. Powstają co prawda w ulu, ale surowcem jest syrop cukrowy z domieszką ekstraktów ziołowych, który pszczoły pobierają z podkarmiaczki, przerabiają i umieszczają w plastrach podobnie jak miód. Nazwy ziołomiodów mogą wprowadzać w błąd konsumentów, bo sugerują, że powstały z surowca zebranego przez pszczoły z danej rośliny np.: pokrzywy, aronii, rumianku, aloesu, sosny.
